Het verhaal van Chelsi en Amber (agogen forensische zorg)

Waarom doen mensen wat ze doen? Daar zijn agogen Chelsi en Amber nieuwsgierig naar. En daar maken ze in de forensische psychiatrie impact mee.

Wie is de mens achter het delict?

De forensische psychiatrische afdeling (FPA) is er voor mensen die grensoverschrijdend gedrag hebben vertoond, waar een psychische kwetsbaarheid achter schuilgaat. Ze hebben altijd een juridische maatregel, en meestal stromen ze door vanuit de gevangenis of Tbs-kliniek. De eerste vraag die ‘forensisch’ bij velen oproept: ‘Is het niet heel spannend om daar te werken?’ En daar zit de grootste misvatting! 

Amber:” Ook ik kwam met een vooroordeel binnen. In de forensische psychiatrie zullen er wel veel escalaties zijn, dacht ik. Maar dat is niet zo. Mensen hier weten wat ze te verliezen hebben. Vaak hebben ze al een lang traject doorlopen, voordat ze hier mogen verblijven. Ze willen hun leven graag weer oppakken.” 

Chelsi vult aan: “Ze moeten ook stabiel genoeg zijn om hier te blijven.”  

Spanning zit niet in incidenten

Naast dat je je op de FPA - net als bij andere specialismes binnen de psychiatrie - inzet voor herstelproces van mensen, maak je ook impact voor een veilige samenleving. Het doel is dat mensen een betekenisvol bestaan opbouwen en dat recidive voorkomen wordt. En om daarin te ondersteunen, heb je je nieuwsgierigheid nodig. Vraag je een professional wat het werk zo boeiend maakt, dan is de kans groot dat ‘de mens achter het delict zien’ het antwoord is.  

“Wat heeft geleid tot een delict? En wat is ervoor nodig dat dit zich niet herhaalt? De nieuwsgierigheid naar wat erachter schuilgaat en de vertaalslag maken naar hoe we daarmee kunnen omgaan, is spannend! Op een leuke manier. ” vertelt Chelsi. Amber vult aan: “Je ziet bijvoorbeeld vaak dat mensen een heel moeilijke jeugd hebben gehad.” 

"Als je zelf heel hard werkt, doet de cliënt te weinig" 

Er wordt goed gekeken op welke levensgebieden iemand ondersteuning nodig heeft om te herstellen en zich te ontwikkelen. Chelsi: “Maar de cliënt moet vooral zelf aan het werk. Ik heb geleerd dat je niet te veel moet overnemen, anders leert de cliënt niks. We kijken wat de cliënt zelf kan en waarbij wij helpen. Het kan ik heel kleine dingen zitten, zoals helpen bij het koken en een was draaien. Dingen die voor ons vanzelfsprekend zijn, maar die sommige cliënten moeten leren.” 

In acht fases werken cliënten aan hun herstel en richting meer vrijheden toe. Binnen de kaders vanuit de TBS, reclassering of de forensische titel. Amber: “Als we twijfelen of iets binnen het kader past en ook als de cliënt een faseverhoging aanvraagt, overleggen we dit met het team en de reclassering, Tbs-kliniek of een andere eindverantwoordelijke. Die moet onze beslissingen goedkeuren.” 

Forensische scherpte

“Omdat er zo’n stigma op de forensische psychiatrie zit, verwachten mensen dat elke minuut is ingevuld. Dat is niet zo. Je moet ook echt out of the box kunnen denken. Als het vandaag goed met iemand gaat, betekent niet dat dit morgen ook zo is,” vertelt Amber. 

Chelsi: “Forensische scherpte speelt daar ook een rol in. Je bent altijd alert op de risico’s. Iets kan je opvallen, je krijgt een onderbuikgevoel: hier klopt iets niet. Iemand loopt bijvoorbeeld met hoge schouders of zegt andere dingen dan je gewend bent. De bewustwording van ‘wat zie je nou eigenlijk?’ is heel leerzaam.” 

Amber: “Forensische scherpte zit in alles wat we doen. Als mensen hier net komen, vragen ze vaak waarom we bepaalde dingen doen. Daar zit heel veel achter, meer dan waar ik me nu bewust van ben. Ik leer ook nog elke dag, de situaties die je tegenkomt kunnen heel divers zijn en we evalueren heel veel. Dat je het werk niet in twee weken leert, maakt het juist interessant.” 

Eindeloos leren  

Chelsi: “De FPA is een heel goede plek om je te ontwikkelen als zorgprofessional. Je hoeft geen ervaring in de forensische psychiatrie te hebben om hier te starten. Naast dat je veel kennis en ervaring opdoet, leer je ook jezelf en je eigen grenzen kennen. Je ontwikkelt veerkracht en je leert snel te schakelen, want je dag kan soms ineens heel anders lopen. Maar anders dan mensen misschien verwachten, ligt de vaardigheid om snel te schakelen op de achtergrond. Om echt een goed beeld te krijgen als professional, moet je eigenlijk eens langskomen!”